Het Amerikaans leger heeft op 13 oktober 2023 officieel de twee eerste ITEP-helikopterturbines van de nieuwste generatie geaccepteerd. Het ITEP-project (Improved Turbine Engine Program) is in bedoeld om de toekomstige FARA-helikopter aan te drijven en om de bestaande GE T700 turbines van de Black Hawk en Apache helikopters te vervangen. Met haar T901 ontwerp werd General Electric Aviation in 2019 winnaar van het project.
De ITEP-turbine moest aan een groot aantal verbeteringen voldoen in vergelijking met de bestaande GE T700 turbine:
- 3.000 hp vermogen = 50% meer vermogen dan de T700-701D, de huidige turbine
- 25% minder verbruik per vermogen
- 65% verbetering in het vermogen / gewicht ratio
- 20% langere levensduur: 6.000 uur en 15.000 cycles
- Starten zonder APU (auxiliary power unit) maar gewoon op de ingebouwde batterij
- 35% lagere productie ($ 650.000 p/stuk) en onderhoudskosten
Deze verbeteringen worden noodzakelijk omdat zowel de Black Hawks als de Apaches door allerlei extra uitrusting in de afgelopen jaren zwaarder zijn geworden en inboeten aan radius en snelheid; de ITEP-turbine lost dit probleem op. De bestaande GE T700-turbine heeft in verschillende variantes gedurende 40 jaar de Black Hawks en de Apaches aangedreven, in het totaal meer dan 100 miljoen vlieguren.
Het ontwerp van de GE T901 is gebaseerd op een indrukwekkende reeks commerciële technologieën, waaronder 3D-modellering, het gebruik van keramische matrixcomposieten (CMC's) en 3D-geprinte (additieve) onderdelen. Door het gebruik van CMC's en additive manufacturing kan de turbine meer vermogen produceren met minder gewicht. Het modulaire ontwerp is een sleutel tot de lage kosten, groei, betrouwbaarheid, onderhoudbaarheid en lagere levenscycluskosten van de T901.
FARA, het Future Attack Reconnaissance helikopter programma
De eerste twee GE T901 turbines werden vorige week door het Amerikaans leger geleverd aan respectievelijk Bell Helicopters en Sikorsky.
Beide helikopterbedrijven zijn door het leger geselecteerd om een prototype van de FARA, de toekomstige verkennings- en aanvalshelikopter, te bouwen.
Met 18 maand vertraging kunnen deze nu de nieuwe turbines in hun prototypes, de Bell 360 Invictus (zie foto) en de Sikorsky Raider-X, inbouwen. De uiteindelijke keuze door de Amerikaanse Defensie wordt niet verwacht voor einde 2025. De FARA-helikopter zal de eerste zijn die exclusief met de ITEP-turbines zal vliegen.
In een persbericht bevestigde Sikorsky dat de ITEP-turbine is aangekomen en dat men verwacht dat het Sikorsky Raider-X prototype voor het eerst met deze nieuwe turbine zal vliegen tegen het einde van 2024. Sikorsky vermelde ook dat het Amerikaans leger de ITEP ook zal inbouwen in de nieuwe BlackHawk helikopters. Vanaf wanneer dat zal gebeuren is wel niet bekend omdat de GE T901 turbine nog niet klaar is voor productie.
Ook Bell bevestigde inmiddels dat ze de ITEP GE T901 turbine hebben ontvangen voor de inbouw in de Bell Invictus 360. De maidenvlucht van de Invictus 360 is ook voorzien voor 2024. Bell stelde eerder dat het Invictus 360 prototype voor 95% is afgewerkt en dat de grondrun met de nieuwe GE T901 turbine de volgende stap is in het vliegklaar maken van de FARA-helikopter.
Video:
