Begin juni 2022 besloot de Noorse Defensieminister na lang aarzelen en hopen op beterschap om het operationele gebruik van zijn NH90 helikoptervloot stop te zetten, het contract met NHIndustries op te zeggen en een complete restitutie te eisen van alle betalingen die het heeft gedaan in het kader van dit contract, een bedrag van NOK 5 miljard (ongeveer € 490 miljoen).
Sindsdien is een discussie in Noorwegen ontstaan over de economische gevolgen, de juridische gevolgen en de militaire gevolgen.
De eenzijdige contractbreuk door de Noorse Defensie heeft volgens NHIndustries / Airbus geen juridische grond en ook in Noorwegen wordt sterk getwijfeld of men deze zaak ooit zal kunnen winnen. Intussen staan de helikopters in verzekerde bewaring op de luchtmachtbasis Bardufoss en kosten ze slechts 25% minder dan indien ze operationeel zouden zijn.
Uit het rapport van de Noorse Algemene Rekenkamer en uit interne rapportages blijkt dat het contract met de leverancier belangrijke tekortkomingen vertoont. Er zijn tekortkomingen in de planning en onvoldoende bezetting bij de Luchtmacht, Defensie Materieel en de Defensie Logistieke Organisatie. Er is sprake geweest van zwak management en ineffectieve coördinatie bij de in-fasering van de helikopters.
Het grootste probleem met betrekking tot het onderhoud van de NH90 was een gebrek aan reserveonderdelen en verbruiksartikelen, waardoor de onderhoudsorganisatie ineffectief was in de helft van de werkuren vanwege wachttijden. Deze relatie, samen met berekende kosten over toekomstige periodes waarin niet gevlogen is, heeft geleid tot "hoge kosten per vliegtijd", die daarom werd gebruikt als basis voor de beëindiging van het contract.
Men moet geen doorwinterde jurist zijn om aan te voelen dat het juridisch dossier van de Noorse Defensie geen zekerheid biedt op winst in de rechtszaal. En als Noorwegen de rechtszaak verliest blijft ze zonder meer eigenaar van de 14 NH90 helikopters. En zal Noorwegen dan nieuwe maritieme helikopers kopen?
Intussen heeft Noorwegen geen operationele maritieme helikopters en heeft het nog steeds geen aanbesteding of order lopen voor een eventuele nieuwe aankoop. In onzekere tijden met de oorlog in Oekraïne in het achterhoofd stellen de militairen en de publieke opinie zich vragen bij de timing van de beslissing en de consequenties ervan.
Vooral het feit dat Defensie geen antwoord geeft op de vraag wanneer de Kustwacht en de marine fregatten terug de beschikking zullen hebben over een operationele helikopter, is in de media de afgelopen tijd meermaals aan de kaak gesteld. Wat als er morgen een probleem opduikt waarbij maritieme helikopters moeten worden ingezet?
De Noorse oppositie heeft in december 2022 een motie in het parlement ter stemming gebracht om de overeenkomst met NHI-Industries opnieuw te activeren maar deze werd door de regeringspartijen weggestemd.
Wij blijven dit opvolgen en zoals steeds...wordt ongetwijfeld vervolgd!