De IHST (International Helicopter Safety Team), die sterk ijvert om het aantal helikoptercrashes drastisch te doen dalen, heeft vastgesteld dat 85% van helikopter ongevallen door menselijke factoren worden veroorzaakt. Ook bij onze eigen analyse van Belgische helikoptercrashes komen we tot deze vaststelling.
IHST analyseerde verder en vond een patroon waarbij 12 oorzaken terugkeren. Als we deze 12 aspecten onder controle konden houden kunnen we het aantal crashes sterk terugdringen. Ze publiceerden de 12 oorzaken van helikoptercrashes veroorzaakt door menselijke factoren:
- Sociale druk: in plaatse van de omstandigheden correct in te schatten gaat de piloot in op de druk van de vrienden of de operator; 'jij kunt toch prima vliegen met een beetje wind'...
- Mentale verwachtingen: de moeilijkheid om de gewijzigde actuele omstandigheden te aanvaarden omdat ze anders zijn dan wat men als piloot dacht tegen te komen.
- Get-Ther-Itis: de drang om ondanks alles toch naar de bestemming te vliegen maakt dat de piloot het brandstofgebrek of de opkomende storm niet wil zien. We hebben allemaal al eens iets verder gevlogen dan de brandstofreserve toeliet...
- Duck-Under-Syndrome: de tendens om bij een gemiste approach toch te landen in plaats van een 'go around' te doen. Sociale druk, macho gedrag of niet willen toegeven...zijn geen goede raadgevers.
- Scud running: Ondanks dalende wolkenbasis toch in VFR blijven vliegen en daardoor geklemd raken tussen de wolken en de grondobstakels. Ook hier is Get-Ther-Itis een bijkomende oorzaak omdat men tegen alle logica in toch op de bestemming wil geraken.
- VFR vliegen in IMC: Als uiteindelijk het wolkendek zo laag is dat men in de wolken zit om de obstakels te vermijden, moet je de helikopter neerzetten. Iedere minuut verder vliegen is spelen met de dood. Meeste van onze helikopters zijn niet uitgerust om in IMC te vliegen en zijn niet IFR capable.
- Achter de feiten aanlopen: De omstandigheden bepalen wat er moet gebeuren; men heeft niet of niet voldoende gepland en alles wordt een surprise. ATC informeert je dat je bestemmingshelihaven gesloten is en je hebt geen reservebrandstof meer...
- Verlies van positie of situatie: Een slechte voorbereiding of attentie en we verliezen onze positie. De situatie kan snel verslechteren zonder dat je er erg in hebt; je eindigt in slechter weer, zonder brandstofreserve, weet niet waar naartoe en we schatten het gevaar niet in.
- Brandstofreserve: we moeten het niet meer herhalen, in ieder overzicht van helikoptercrashes is er wel weer een crash die wordt veroorzaakt door tekort aan fuel. Men kijkt niet na voor men vertrekt, slechte planning, sterke tegenwind bij krappe fuelplanning enzovoort. Beste oplossing is een goede reserve en de helikopter aan de grond zetten bij het signaal van de brandstofschaarste.
- Vliegen onder de minimumhoogte: Botsen met een obstakel omdat we onder de minima vliegen ziet er meer dan dom uit. Maar geen zeldzaamheid door allerlei oorzaken.
- Vliegen buiten de enveloppe: Een beroep doen op de maximum performance van de helikopter om uit netelige situatie te komen is ook een van de 12 hoofdoorzaken van de crashes veroorzaakt door menselijke factoren. Operaties buiten de enveloppe in confined area's, opstijgen in de deadmans curve en andere manoeuvres buiten de normale mogelijkheden van de helikopter. Meestal lukt het wel maar soms niet...
- Geen vluchtplanning, geen pre-flight, geen checklists, etc: We worden te zeker omdat er toch niets gebeurt; tot die ene keer en dat is voldoende om te crashen
We kennen de lijst allemaal wel maar het is altijd goed om dit te herhalen; en nu maar hopen dat we een crash hebben vermeden.
Video:
