De Nederlandse DHC Luchtmacht en Landmacht oefenen samen tijdens Falcon Autumn in Polen.
Onbekende drones boven het oefenterrein, slapen in een bivakzak en weinig contact met het thuisfront; heel veel meer Hoofdtaak 1 dan tijdens Falcon Autumn werd het de laatste jaren niet voor personeel van het Defensie Helikopter Commando (DHC). En dat was voor menigeen even wennen, maar wel broodnodig, meent Hoofd Operaties DHC luitenant-kolonel Steven ‘Holy’. Want deze manier van oefenen legt ook gelijk enkele lessen aan de dag: “Allemaal helikopters in een open veld, dat is toch wel bijzonder.”
Tijdens Falcon Autumn slaapt de luchtmacht, net als hun collega’s van 11 Luchtmobiele Brigade met wie zij samen 11 Air Manoeuvre Brigade vormen, in een bivakzak of in boogtenten. Het DHC kleurt groen dus. ”Gewoon een binnen- en buitenslaapzak en dan die bivakzak eromheen. Dat werkt goed en je zit meteen midden in Hoofdtaak 1”, vat de overste zijn avonden samen. “Maar ik kan wel zeggen dat ik het na drie nachten ook wel zat was”, voegt hij er lachend aan toe. Daarna werd het onderkomen van Holy verplaatst naar een boogtent. Als Hoofd Operaties valt hem daar gelijk wat aan op, los van het feit dat het een oud ding is. “Er staan hier heel veel tenten op één grote plaat. Met heel veel voertuigen erbij. En allemaal helikopters in een open veld. Dat is toch wel bijzonder. Want als ik een vijand zou zijn en ik stuur hier een satelliet over…. Maar dit zijn dus concepten uit de oude doos. Zo maken wij een staging area. Maar daaruit trekken we onze lessen.”
Spionage en cyberaanvallen
Naast de oude tenten en de manier van het opbouwen van een staging area zijn er ook lessons learned te vinden in de manier van communiceren. Met het thuisfront gebeurt dat via een beveiligde verbinding op het Poolse oefenterrein Zegrze Pomorskie, maar wat te doen met de benodigde systemen die nog niet allemaal geüpdatet zijn? “We werken nog steeds met best wel wat oude middelen en die zijn voor dit soort doeleinden beperkt inzetbaar. In Nederland neem je je iPad mee. Daarop kun je alles downloaden, ermee vliegen en het voorterrein in. Alleen, dat is hier niet veilig. Datgene wat we in Nederland zonder enige problemen doen, kan hier niet. Nu moeten we dus nadenken over hoe we dat gaan doen onder hogere dreiging van spionage en cyberaanvallen.”
Schoten buiten het hek
Hoofdtaak 1 vraagt een andere mindset en andere tactieken, zo wil de overste maar zeggen. Ook de aanwezigheid van onbekende drones is even wennen. Waar op diverse plekken in Europa luchthavens worden stilgelegd vanwege het verschijnen van de onbemande vliegtuigjes, gaat Falcon Autumn op volle kracht door. “In Nederland zouden we inderdaad stoppen. Dat is onze normale manier van handelen. Maar hier zijn we erover met elkaar in gesprek gegaan. Het kan namelijk ook gewoon iemand zijn die uit nieuwsgierigheid wil komen kijken. Dat is nog steeds verboden, maar er wordt dan niet vanuit een kwade bedoeling gehandeld.” Tijdens het eerste deel van de oefening ontbreekt het de Nederlandse militairen aan apparatuur om de bestuurders van de drones te lokaliseren. De tweede helft is die er wel. “Maar met die informatie mag je zelf niks doen. Je moet ermee naar de Poolse politie. We weten niet om wie het gaat. Het zijn drones. Dat is het feit. Er werd ook een melding gemaakt van schoten buiten het hek, maar al snel bleek dat het om jagers ging. Dat zijn we in Nederland niet zo gewend. Maar je merkt dus dat mensen alert zijn. Ik denk dat iedereen zich er goed bewust van is dat we dichtbij de dreiging zijn.”
Snelle reactiemacht
Samen met 11 Luchtmobiele Brigade vormt het DHC een snelle reactiemacht. In de toekomst kunnen ze als 11 Air Manoeuvre Brigade worden ingezet, mocht een situatie daarom vragen. Falcon Autumn was dus een goed moment om alle neuzen weer even dezelfde kant op te krijgen. “Natuurlijk is er sprake van gezonde rivaliteit. Jullie landmachters, wij luchtmachters of andersom. Dat gaat ook niet weg en dat moeten we ook niet willen. Zij hebben hun expertise en wij de onze. Maar we leren ontzettend veel van elkaar. Ik ga straks de orderuitgifte voor de volgende actie doen. Daar zitten zaken in waarmee ik me normaal gesproken niet bemoei, want het grondgevecht is niet van mij. Maar ik moet het nu wél leren. ‘De vijand gaat ons omvatten of we moeten een doorsteek maken’. Dat zijn woorden die wij nooit gebruiken, maar je moet ze wel begrijpen. Andersom net zo. Op termijn moet je aan één woord van elkaar genoeg hebben.”
‘Geen baantje bij de supermarkt’
De wereld is in een paar jaar tijd rap veranderd en een inzet van 11 Air Manoeuvre Brigade kan zomaar realiteit worden, realiseert de overste zich. Een gezamenlijke oefening als deze is een stap in de goede richting, maar daarmee ben je er nog niet. Blijven trainen en samenkomen is dan ook het devies. “Ik denk dat je nooit kunt zeggen: ‘we zijn er klaar voor’. Maar aan de andere kant kun je dat juist wel zeggen. Want als het zover is, dan ga je ervoor. We blijven oefenen, ook met de staf. Als de opdracht komt om te gaan, dan ga je het gewoon doen. Het is niet een baantje bij de supermarkt waar je kunt zeggen: ‘het bevalt me niet, ik ga wat anders doen'. Nee, ik heb nu een opdracht en die gaan we uitvoeren. Met de middelen en de mensen die we hebben, zo goed als het gaat.”
Combat Support Squadron (CSS) van het DHC
Falcon Autumn is de eerste grote internationale oefening voor het vorig jaar opgerichte Combat Support Squadron (CSS) van het DHC. De oefening die begint met een verplaatsing vanuit Nederland naar Polen was een mooie uitdaging voor de eenheid van commandant majoor Lars. “Om Falcon Autumn te kunnen ontplooien, in de grootte zoals dat hier gebeurt, heb je gigantisch veel spullen nodig die je moet meenemen. Wij zijn verantwoordelijk voor onder meer de technische ondersteuning, de logistiek maar ook het bewaken en beveiligen van zowel het oefenterrein als de helikopters. Dat betekent dat je in de voorbereiding heel veel voertuigen en containers moet prepareren en moet bepalen wie in welk voertuig meegaat.”
Het groene gedeelte van de oefening en de focus op Hoofdtaak 1 maken de klus voor het CSS nóg een stapje uitdagender, voor zover dat mogelijk is. “Je kunt weinig communiceren met het thuisfront, het is slecht weer geweest en er is een brandstoftekort ontstaan. Dat maakt in mijn optiek deze training zo realistisch: we stellen mensen bloot aan een omgeving die ze niet gewend zijn, en deze dingen kunnen ook gebeuren als het daadwerkelijk tot een inzet komt.” Ondanks de gigantisch grote hoeveelheid spullen die verplaatst is, komt ook het CSS wel eens iets tekort. De focus van het squadron ligt op het aanvullen daarvan zodat die tekorten zo goed als mogelijk opgelost zijn voor een eventuele inzet. “We zijn samen met 11 Luchtmobiele Brigade een snel inzetbare eenheid, en je kunt pas snel inzetbaar zijn als alle middelen die je nodig hebt klaarstaan. Zodat je bij wijze van spreken op het moment dat de toeter gaat, meteen in je auto kunt stappen en kunt wegrijden.”
Colofon
Dit artikel verscheen eerst in de 10/2025 editie van het Defensiemagazine "Vliegende Hollander" (klik hier voor het ganse magazine)
Bronvermelding: Vliegende Hollander - editie 10/2025 (reproductie met toestemming)
Tekst: kapitein Kirsten de Vries
Artists impressions: sergeant Gregory Fréni en korporaal 1 Eljoenai Ranoe
Copyrights: Ministerie van Defensie (NL) - met onze dank voor de medewerking.