Met alle vier de helikoptertypen in de lucht is oefening High Blaze dit jaar anders dan anders. Naast Apaches, Chinooks en Cougars staan er ook twee NH90 maritieme gevechtshelikopters op de flightline van de Italiaans/Amerikaanse Aviano Air Base. Nu de NH90 ook taken boven land heeft, moeten vliegbemanningen eveneens leren bergvliegen. Voor kapitein der mariniers Marnix is daarmee het cirkeltje rond. “Dat we hier zijn, betekent dat de integratie van 860 Squadron in het Defensie Helikopter Commando (DHC) een feit is.”
Vluchtcommandant bij 860 Marnix is opgetogen over hoe het tijdens High Blaze gaat. Om hem en zijn team de fijne kneepjes van het vak bij te brengen, krijgen zij alle medewerking van DHC- instructeurs, wat tot verdieping en kruisbestuiving binnen het commando leidt. Beide effecten helpen 860 Squadron een instructiekern op te zetten, waarmee de eenheid zelf het eigen personeel bergtraining kan geven. Dat moet, want instructeurs zijn schaars tegenwoordig. “Wat we hier leren, passen we één op één tijdens onze training en eventuele inzet in Noorwegen toe”, begint Marnix. “Gevechtsmissies vanuit zee boven land uitvoeren, is voor ons een belangrijke taak.”
Alertheid
Tijdens High Blaze leren helikopterbemanningen om zeer dichtbij bergwanden te vliegen. Dat verschilt van tientallen tot zelfs enkele meters. Op die manier worden helikopters minder snel opgemerkt. Daarbij maken vliegers en loadmasters kennis met allerlei meteorologische en optische effecten, zoals val- en stijgwinden en het lastig kunnen inschatten van afstanden. Dat kan opspelen bij het bepalen van de naderingssnelheid bij een landing. “Hier heb je het in de cockpit drukker dan boven het vlakke Nederland”, geeft Marnix toe. Stress heeft de vlieger niet. “Mariniers zijn hoogstens verlicht alert”, grapt hij. Neemt niet weg dat de zeesoldaat erkent dat de oefeningen pittig zijn. “Je hebt er extra hersencapaciteit voor nodig.”
Groot bewustzijn
Terugkomend op de effecten die stijg- en valwinden op een helikopter kunnen hebben, vertelt Marnix dat hij moest leren omgaan met deze fenomenen. Een valwind is een sterke neergaande luchtstroom, een stijgwind is een opwaarts gedrukte luchtstroom van de berg. Doordat de windrichting bepalend is waar welk fenomeen zich voordoet, kun je er in de planning rekening mee houden en er je voordeel mee doen. Marnix: “Zo kun je bij een stijgwind met minder vermogen door het terrein manoeuvreren. We brengen bij de bemanningen een hoog bewustzijn aan om veilig met deze fenomenen om te gaan.”
Menselijke gedragingen
Marnix vertelt dat de NH90 goede eigenschappen heeft voor werken in de bergen. Zodra je vliegen boven en langs deze massieve obstakels hebt eigengemaakt, is het met de heli van Italiaanse makelij goed uitvoerbaar. Maar je moet je aandacht erbij houden, want optische illusies kunnen vliegers parten spelen. Vliegend door een berggebied hebben zij de neiging het terrein te volgen en eventueel te klimmen terwijl een beoogde landingsplaats veel lager ligt. “Ook zie je bij het passeren van een hoge bergkam dat sommigen zonder reden gaan dalen. Dat zijn menselijke gedragingen”, legt Marnix uit.
Alle bemanningen van de amfibische Vlucht 2 moeten begin 2024 opgeleid en inzetbaar zijn. Vlucht 1 voert vanaf de schepen maritieme operaties uit. Daarmee bestaat 860 Squadron uit twee volledig operationele vluchten. Daarmee neemt de NH90 de taken over die de Cougars en personeel van 300 Squadron jarenlang uitvoerden. Dit type werd mede vanwege de kinderziektes bij de NH90 de afgelopen jaren regelmatig wereldwijd vanaf schepen van de marine expeditionair ingezet.
Streng regime
De NH90 kwam nog niet zolang geleden vaak negatief in het nieuws. De heli’s vertoonden technische gebreken die de inzetbaarheid niet bepaald bevorderden. Deze problemen spelen anno 2023 niet meer, tekent Marnix aan. Tijdens High Blaze vlogen de twee toestellen zestig uur in vijf vliegdagen. Eén keer viel een ochtendvlucht uit als gevolg van een defect aan de radarhoogtemeter. “Maar dat heeft niets met de NH90 an sich te maken”, oordeelt korporaal Rik. De avionica-expert is er trots op dat de heli's zich vandaag de dag goed houden. "We hebben opstartproblemen gehad, maar nu vliegen ze als een zonnetje." Omdat zeewater corrosie veroorzaakte, werd veel plaatwerk van een beschermende coating voorzien, Ook geldt er een streng regime voor het invetten van blank metalen delen. Rik: “Wat je ziet is dat niet alleen de toestellen in de amfibische vlucht buitengewoon presteren. Ook de heli’s die constant boven zee vliegen, doen het goed.”
Afhankelijk
Samen met andere squadrons van het DHC out of area opereren, levert voor de logistieke ondersteuning van het NH90-detachement op Aviano een andere werksituatie op. Als boordvliegtuigploeg (BVP) op een marineschip is NH90-personeel voor planning en onderhoud op zichzelf aangewezen. “In Italië vallen we samen met de andere eenheden”, vertelt luitenant ter zee 2OC Jordy. Volgens de technisch officier verandert er voor de monteurs hier niet zoveel. Hun leidraad zit in de vele technische manuals en boekwerken. Maar de logistiek medewerkers zijn afhankelijk van de lokale logistieke lijntjes en dat is volgens Jordy wennen. “Om niet te zwaar te hoeven leunen op de logistiek, nemen we de nodige reservedelen mee. Banden bijvoorbeeld slijten hard in berggebied. De volgende keer overwegen we om een eigen vliegtuigtrekker en eigen multipurpose powerunits mee te nemen. De laatste zijn meer op de NH90 afgestemd, waardoor we zelf meer geavanceerde handelingen uitvoeren. Bij een toekomstige High Blaze is het zaak dat we meer in de pas van de logistiek binnen het DHC gaan lopen. Samen zijn we ten slotte één.”
Dit artikel verscheen eerst in de 09/2023 editie van "De Vliegende Hollander" (klik hier voor het ganse magazine)
Bronvermelding: De Vliegende Hollander - editie 09/2023 (overname met toestemming)
Tekst: André Twigt
Foto's: Sergeant-Majoor Jan Dijkstra
Video: sergeant-majoor Ruud Mol
Copyrights: Ministerie van Defensie (NL) - met onze dank voor de medewerking
Video:
