Op 12 april 1968, net 55 jaar geleden, maakte de met de Fenestron staartrotor uitgeruste Airbus Gazelle SA 340 prototype 2 (toen nog Sud Aviation later Aerospatiale) zijn eerste vlucht in Frankrijk.
Deze staartrotor is de handtekening van het merk Airbus Helicopters en wordt nog steeds gemonteerd op de lichte en middelzware vliegtuigen in het Airbus assortiment, waaronder zelf de meest recente van de H-generatie, de H160. Deze belangrijke innovatie verbetert de veiligheid op de grond rond de anti-torque rotor en vermindert het geluidsniveau van de helikopter.
In een interview in juli 2008 zei ontwerper René Mouille: "Het was in de eerste plaats bedoeld om zware ongelukken door de staartrotor te voorkomen. Ik heb zelf gezien hoe de schedel van een persoon werd gebarsten door een staartrotor terwijl deze op de grond draaide, en dat maakte een grote indruk op mij. Ik zei tegen mezelf: 'we moeten iets doen.' Zo kwam ik op de 'omhulde' staartrotor.
“De eerste machine die daarmee uitgerust was, was een Gazelle, een helikopter die gemakkelijk voor snelheid zorgde. Je zou een verticale stabilisator kunnen monteren die de machine stabiliseerde, maar ook anti-torque stuwkracht produceerde. Je krijgt de kracht terug om sneller te gaan. Dus ook daarvoor was het een interessante uitvinding."
“De verdeling van de wieken in de Fenestron is geëvolueerd om geluidsredenen. Dit is een groot probleem bij helikopters. Aanvankelijk waren de bladen gelijkmatig verdeeld rond de achterste rotornaaf die in de Fenestron was geïntegreerd, maar het geluidsniveau was nog steeds hoog. Daarom kozen we voor een asymmetrische verdeling van de bladen om te voorkomen dat het uitgezonden geluid op een dominante frequentie wordt geconcentreerd. Het elimineert de ruis niet volledig, maar we verminderen het voldoende om de akoestische voetafdruk acceptabel te maken."
Natuurlijk schrijft het verhaal van de Fenestron zichzelf nog steeds. De Fenestron is nu te vinden op de Airbus H130, H135, H145; H155 en de nieuwe generatie H160 helikopters.
Het blijft een moderne technologie ondanks zijn 55e verjaardag...
Wist je dat?
- Het idee van de omhulde staartrotor kwam uit het brein van een Britse ingenieur C. Pulin. Zijn bedrijf, Weir Ltd, nam een patent op deze uitvinding in mei 1943. Het duurde tot 1968 (en toen was het patent verlopen) vooraleer René Mouille en Paul Fabre, ingenieurs bij Sud Aviation (nu Airbus Helicopters) en hun team, het idee omzetten in de omhulde staartrotor van de Gazelle.
- Tussen 1968 en 1996, toen de productie werd gestopt, werden 1.775 Gazelle helikopters gebouwd met de Fenestron staartrotor.
Foto's © Airbus Helicopters